In de schijnwerper: Ecodorp Zuiderveld

Marian Aarts & de Buurtbewoners Project Ecodorp Zuiderveld (Nijmegen). CPO Collectief Particulier opdrachtgeverschap Actieplan Wonen Nijmegen. Duurzaam Wonen.

Actieplan Wonen schreef op 15-03-2021 het volgende artikel over ons Ecodorp Zuiderveld:

“Concessies doen is sleutel tot succes” De woningnood in Gelderland is hoog. Met het Actieplan Wonen zorgt provincie Gelderland voor meer woningen. Uitgangspunten: sneller, betaalbaar en flexibel. We ondersteunen onder meer collectieve wooninitiatieven: mensen die samen een woondroom hebben.

Zo wordt het woonaanbod diverser. Woningcorporatie Talis hielp inmiddels 4 groepen hun droom te bouwen. De recentste is Ecodorp Zuiderveld: 46 sociale huurwoningen met gezamenlijke ontmoetingsruimten, voorzieningen en een moestuin.

Michel Pott van Talis: “Ik ben er trots op dat het weer is gelukt, ondanks de hogere bouwkosten van deze tijd en het soms lastige proces. Omdat we kozen voor conceptbouw, was er budget voor duurzaamheid en staat er een mooi project.” Bovendien maakte die keuze dat de bouw snel kon: eind 2020 zijn de eerste woningen opgeleverd en begin maart 2021 waren alle woningen en gemeenschappelijke ruimten klaar.

Bewoners doen veel zelf

“Waarom Talis samenwerkt met dit soort groepen? Collectieve wooninitiatieven zijn onderdeel van de woningbehoefte van onze doelgroep”, vertelt Michel Pott, projectmanager vastgoed bij woningcorporatie Talis. “We juichen toe dat bewoners zelf en samen regie nemen over hun woning en woonomgeving, en bovendien profiteert ook de omgeving daarvan.” Hij kwam in 2018 in contact met de Vereniging Ecodorpen Gelderland (CVEG) tijdens een matchingsdag. Pott: “Wij presenteerden een plek in Nijmegen-Lent waar we een woongemeenschap vonden passen, en de presentatie over het ecodorp paste het best qua omvang en visie. Ze waren serieus, bereid er tijd in te steken en om concessies te doen. Van eerdere projecten leerden we dat dat nodig is voor succes. Budget en technische mogelijkheden zijn niet altijd groot genoeg om alle dromen uit te laten komen.”

Ecodorp Zuiderveld wordt straks beheerd door de Woningbouwvereniging Gelderland, gespecialiseerd in woongroepen, en bewoners doen veel zelf. Clemens Nolten, projectleider vastgoed bij Talis: “Onze rol als woningcorporatie is anders dan bij andere complexen. We verwachten dat de groep een positieve bijdrage levert aan de wijk. Dat zien we ook bij andere woongemeenschappen.” Pott: “We leerden dat woongemeenschappen prima zelf iets van de grond kunnen krijgen. Een ontmoetingsruimte, bijvoorbeeld. Dat kan andere huurders inspireren.”

De CVEG is onderdeel van een wereldwijde beweging van ecodorpen. Koen de Kruif van de CVEG: “Mensen staan steeds verder van elkaar af, en economische groei is vaak leidend. Met alle gevolgen van dien, zoals klimaatverandering en bodemsterfte. Met ecodorpen willen we laten zien dat het ook anders kan.” De wijk had weinig voorzieningen of ontmoetingsplekken. Marian Aarts van de CVEG: “De buurt is welkom bij onze activiteiten of om in de tuin te werken. We organiseren oogstdagen, en helpen bewoners met een zorgvraag.”

Heel verschillende werelden komen samen

Zo’n samenwerking vraagt wel wat van de woningcorporatie en de vereniging. Pott: “We vertrouwen erop dat de mensen die er gaan wonen, goede keuzes maken. Twee slaapkamers, een keuken van een bepaalde grootte; die standaarden laten we los. Bij woongemeenschap Iewan vonden we bouwen met stro wel een beetje gek, maar als we ervan overtuigd raken dat zoiets kan, doen we het.”

Nolten: “In zo’n proces komen 2 heel verschillende werelden samen. Die van de bouwer, met regeltjes, eisen, vergunningen. En een groep die een droom wil waarmaken. Dat geeft veel dynamiek.” Pott: “Wij zijn de spil tussen de aannemer en de groep. We bekijken wat technisch en financieel kan, maar waken er ook voor dat zo’n groep niet te veel idealen loslaat. Als we hen dwingen te veel wensen op te geven, nemen we een risico hen kwijt te raken.”

Maatwerk door conceptbouw

Hoogte 2 Architecten ging samen met Talis en de groep ontwerpen. Alle varianten waren zo’n 20% boven budget. Pott: “Toen kwam Trebbe bij ons met een concept voor kleine appartementen in een portiek. Niet duurzamer dan normaal (niveau Bouwbesluit), wel betaalbaar. We keken of we die standaard duurzamer en circulairder konden maken, zodat we maatwerk konden leveren voor de woongemeenschap.” De Kruif: “Bezuinigen zou betekenen: geen gemeenschapshuis. Terwijl dat juist een belangrijk uitgangspunt was. We kozen voor een ontwerp dat wat verder van onze droom zit, mét gemeenschappelijke plekken en voorzieningen.”

Duurzaam

Aarts: “Alles wat we deden, moest wel zo duurzaam mogelijk. Dat een bedrijf als Trebbe daarvan leert, vinden we juist mooi.” Vanwege het goedkopere ontwerp was voor duurzaamheid nu budget. Pott: “Het was vooral aan de groep aan te geven wat ze dan wilde. Ze wilden graag dakisolatie van oude spijkerbroeken. Wij twijfelden of dat het duurzaamst was, maar er was budget, dus hebben we het gedaan. Dan kunnen er andere dingen niet.” Verder werd bijvoorbeeld 30% hergebruikt beton gebruikt, en hout en staal in de gevel.

Nolten: “Ook voor ons leerzaam. Wellicht ontdekken we zo iets dat we vaker kunnen gebruiken.” Pott: “Soms moet je durven iets nieuws te doen. Ook om de kostprijs voor anderen te verlagen. We willen dan wel altijd weten dat het technisch goed is. Als we over een paar jaar opnieuw moeten isoleren, zou dat schandalig zijn.” De Kruif: “Het budget en onze wens voor duurzaamheid vereisten keuzes. We wilden al kleinere wooneenheden, maar nu werden die gebouwd in een standaard concept. Voor ons niet erg. Zeker omdat iedereen terecht kan in het gemeenschapshuis. Daar kun je onder meer samen eten, activiteiten volgen als yoga, en er is een badruimte. En naast een klein eigen terrasje is er een heel grote gemeenschappelijke tuin.”

Hulp van de overheid

De CVEG ontving subsidie Collectieve wooninitiatieven van provincie Gelderland voor het inhuren van professionele begeleiding. De Kruif: “De subsidie gebruikten we om gemeenschappelijke voorzieningen te laten ontwerpen als onderdeel van de traditionele bouw. Talis wil de woningen later eventueel weer kunnen verhuren. Wij wilden dat met alle leden bespreken, zodat iedereen het eens was met wat was besloten. Dat traject kost extra geld.”

Pott: “We kregen ook subsidie van Stichting Volksbelang. Uiteindelijk willen we dit soort projecten zonder subsidie kunnen doen, maar zoiets stimuleert ons er extra hard voor te werken. De overheid kan ook op andere manieren mensen helpen hun woondroom uit te laten komen. Gemeenten bijvoorbeeld door zo veel mogelijk vrijheid te geven.”

Verbinding in plaats van een schutting

Alle partijen zijn blij met het resultaat, en zien de toegevoegde waarde voor de wijk.
Aarts: “De sfeer is nu al geweldig, terwijl iedereen nog moet landen. En buren vragen al wanneer ze in de tuin mogen werken. Het gaat om verbinding, in plaats van een schutting ertussen. Met elkaar wonen geeft dagstructuur en activiteit; dan is het niet meer nodig dat er veel geld gaat naar leefbaarheid, bestrijding van overlast of eenzaamheid. En bewoners inspireren elkaar en hopelijk ook de directe omgeving, bijvoorbeeld op gebied van duurzaamheid. Dus woningcorporaties, kijk eens om je heen welke burgerinitiatieven er zijn. Daarmee kun je veel ondervangen.”

Link naar het oorspronkelijke artikel: https://actieplanwonen.gelderland.nl/nieuws/1912405.aspx?t=In-de-schijnwerper-Ecodorp-Zuiderveld&fbclid=IwAR2zxyt19plGqj-Jb1YarniDjuVNT8nH0kCnfbp2V1LU-_rt4-wnC85k8q4

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *