Leven in een Ecodorp

Verslag geschreven door Ton, CVEG-lid en bewoner van Ecodorp Zuiderveld (Nijmegen)

Heerlijk verbindende ledendagen meegemaakt, waar ik enthousiast van werd, en ik zag ook veel andere mensen enthousiast. Live workshops om te leren om te gaan met wat we allemaal kunnen tegenkomen in het leven in een woongemeenschap. Later ledendagen en CLIPS-trainingen via Zoom vanwege corona.

Maar dan komt het echte Ecodorp Zuiderveld dichterbij, dat is spannend, en in het echt toch weer heel anders dan in de voorbereiding.

Vanwege de gemeenschapsvorming hebben we besloten om zelf de woningen te leemstucen en zelf tweedehands keukens op te snorren en te installeren. Het lijkt meer werk dan we aankunnen en dat geeft verwachtingen en teleurstellingen. De meeste mensen hebben al een leven, met werk, kinderen, familie, kennissen, dat blijft allemaal doorgaan terwijl je er een grote familie bij krijgt die ook veel tijd en inzet vraagt. En waartussen je je plek nog moet vinden en inrichten.

Ik moet opnieuw een drempel over om er ook daadwerkelijk te gaan wonen. Ik moet mezelf voorhouden dat ik dit wil meemaken en dat er altijd nog andere mogelijkheden zijn als het echt niet blijkt te passen. Kan ik de balans tussen mezelf en gemeenschap vinden? Gelukkig ontdek ik vrij snel dat ik zelf kan bepalen wanneer ik mijn deur en mijn gordijnen sluit. Balans vinden blijft moeilijk, maar ik heb het in eigen hand. Dat besef geeft een stuk meer rust.

Het ecodorp is een soort snelkookpan. Wat er gebeurt is zichtbaar en doet wat met me en omdat we ook veel samen willen doen word ik echt in van alles uitgedaagd. Ik ontdek dat ik het moeilijk vind om in mijn eentje ergens verantwoordelijkheid voor te nemen, alleen ergens voor (op) te staan, en ik kan leren van de mensen die dat wel kunnen en doen. Ik merk dat ik zo fanatiek kan zijn in het verdedigen van mijn overtuigingen dat ik mijn gesprekspartner niet meer kan horen. Mogelijk heb ik zelf een oude angst om niet gehoord te worden, mijn stem was ook niet belangrijk. Maar dat is oud, nu is er best ruimte genoeg om te horen en gehoord te worden.

Ik ontdek ook mijn sterkere punten, ik heb gevoel voor verbinding, oog en oor voor mijn medemens, bied graag morele ondersteuning, ben graag bij zaken betrokken die het gemeenschapsgevoel versterken: samen zingen, het vieren van jaarfeesten, ledendagen van de vereniging, in kleinere groepjes met elkaar praten over dingen die ons bezighouden, fijne dingen, moeilijke dingen, treurige dingen. Dat ervaar ik als fijn, zinvol, helpend en helend.

Door een klein steuntje in de rug van een medebewoner zie ik mezelf dingen doen die ik alleen niet had gedaan, zoals bijvoorbeeld zingen op het terras buiten. Ik leer dat ik mezelf best mag laten zien.

Nog meer fijne dingen: het leren kennen van mensen buiten mijn eigen leeftijdsgroep, de frisse blik van jonge mensen, de levendigheid van spelende kinderen in de tuin. De input van de anderen waardoor ik bijvoorbeeld meer leer over de tuin, permacultuur, duurzaamheid, dat verrijkt mij weer.

Samen aanpakken, helpen met bouwen, sjouwen, tegelpaden leggen, lunch klaarmaken, koffiezetten, opruimen, schoonmaken. Allemaal dingen waar ik meer plezier aan beleef wanneer ik ze met anderen samen doe, omdat ze zin hebben in een groter geheel, dan alleen mijn eigen bedoeninkje. Gedeeld plezier is dubbel plezier en gedeeld leed is half zo groot, dat kan ik hier echt ervaren.

Tot mijn grote verrassing ben ik een nieuwe relatie aangegaan, binnen het ecodorp. Allebei zijn we betrokken in de gemeenschap en dragen we ons steentje bij. We zijn een verrijking voor elkaar en ook voor de gemeenschap en natuurlijk brengt ook dit weer uitdagingen en veel leermomenten mee.

Inmiddels zijn alle woningen en gemeenschappelijke ruimtes (GER) geleemstuct. Zo goed als alle keukens zijn geïnstalleerd. De voorlopige groentetuin heeft al een en ander opgeleverd. Er staan her en der al mooie planten, terras en paden zijn betegeld. Er is een wekelijks eetgroepje. Er zijn rondleidingen voor geïnteresseerden. De gemeenschappelijke wasruimte is betegeld, de logeerkamer is in orde, de zoldervloer van de GER is bekleed met kurk, binnenkort worden de vloeren van de GER voorzien van marmoleum en gaan we die ruimtes nieuw inrichten. Het geraamte van de schuur staat overeind. Er werd een zomerweek georganiseerd met leuke activiteiten voor kinderen en volwassenen. Kortom: het borrelt en bruist.

Ton Perry

Inspiratie: Op bezoek bij Ecodorp Torri Superiore

Persoonlijk verslag, geschreven door ons lid Arnika (22-9-2021) 

In Italië, in de noordelijke province Ligurie, genaamd de Italiaanse riviera bevind zich in een oud middeleeuwse dorpje een prachtig mooi ecodorp, genaamd “ Ecovillage Torri Superiore”.  Niet ver van de zee, op ongeveer 400 meter hoogte, staat het compacte dorpje als een klein fort tussen de Momosa en olijfbomen. De community is in 1989 opgericht door een aantal Duitsers en Italianen met een visie en missie om samen ecologisch en bewust samen te leven. Na een jarenlange verbouwing en herstelwerk van het voorheen verlaten dorp, wordt Torri een van de eerste ecovillaggi in Italië en is nu een actief lid van van de RIVE en lid van GEN (Global Ecovillage Network). 

Hier start mijn reis dan, ik ben op onderzoek als werkende vrijwilliger bij verschillende ecodorpen in Europa, en al snel voel ik me helemaal thuis als ik op het terras zit te genieten van een vegetarische aubergine lasagne, met uitzicht op de olijfboomgaarden,  de rivier en de bergen. 

Dit ecodorp draait nu voornamelijk inkomsten door ontvangen van gasten die komen voor een vakantie, groepen die komen voor een week yoga of biodanza, schilderen, keramiek of onderzoek. Veel van het dagelijkse werk zit in het verzorgen van de gasten in het hostel, de maaltijden, er wordt twee keer per dag zeer overvloedig gekookt naar Italiaans gebruik (met vijf gangen), schoonhouden van de kamers, regelen van boekingen. De community leden ( 12 volwassenen en 6 kinderen) en de vrijwilligers werken hiervoor in een opgesteld schema dat op maandagen in de vergadering wordt vastgelegd en in de keuken hangt. 

Zoveel mogelijk gebruiken ze de groente en het fruit van eigen grond, waarop volgens permacultuur principes tomaten, aubergine, courgette, pompoen, vijgen, citroenen, sla, appels en druiven worden verbouwd. Olijfolie komt van eigen boomgaard en wordt ook verkocht. De grote, gezellige keuken is letterlijk het middelpunt van het dorp waar bijna de hele dag een bedrijvigheid heerst, soms met de favoriete muziek van de kok of met druk gebabbel van de kokkinnen. Hier wordt ook dagelijks zuurdesem brood gebakken waarvan de verse lucht mijn kamer in kringelde, net als de koffie in de ochtend die in grote espresso kannen op het fornuis wordt gezet. Alle maaltijden worden gezamenlijk door de leden van de community en de verblijvende gasten genuttigd, drie keer per dag, als het weer het toelaat aan de lange tafels op het balkon of anders in de grote binnenruimte. 

De bewoners van ecovillage Torri hebben ieder hun eigen aandachtsgebied of zitten in een werkgroep naar kennis en interessegebied. Het zijn vooral praktische georganiseerde zaken, voor eigen levensonderhoud en onderhoud van de gebouwen, boomgaarden en tuinen en het runnen van het hostel. Inspiratie om te leven vanuit de visie van de pijlers van de GEN is een stevige basis, maar er is hier helaas maar weinig tijd over voor extra activiteiten of verdieping daarin omdat het kleine aantal bewoners aan de dagelijkse zaken de handen vol heeft. En dan zijn er gelukkiger regelmatig werkende vrijwilligers zoals ik, waardoor de achterstallige dingen kunnen worden opgepakt, zoals glasscherven opruimen in de grote kas, die door een hagelbui in het voorjaar volledig was verwoest, een houtstapel bouwen of een pad naar de waterbron vrij maken van woekerende struiken. 

Ik vond twee weken meedraaien in Torri een mooie, verrijkende ervaring waarbij ik veel geleerd heb over ecologisch samenleven, een aantal praktische vaardigheden en wat daarbij komt kijken en hoe het lukt om werk en wonen eco bewust en zoveel mogelijk naar ieders wensen samen te organiseren tot een gelukkige en stabiele gemeenschap.  

Tot in de volgende moestuin!

 Arnika Brasem

De tuin

Geschreven door ons lid Sylvia

Omdat de tuin van ons ecodorp Zuiderveld pas in mei werd opgeleverd, was de start .. wat zorgelijk. Bomenplantseizoen voorbij, te laat voor het meeste zaadgoed, zou het gras überhaupt nog kiemen voor de zomer? Wat nou als..? Het bleek mee te vallen. Niet iedereen was blij met het druilerige voorjaar, maar voor ons bleek het de redding! Binnen no time was alle grond bedekt met een weelderige pioniersvegetatie, en daar leven gelijk talloze libellen, juffers, spinnetjes, kevertjes, sprinkhanen en maar liefst 8 verschillende soorten vlinders! Ook hebben we nog een kleine maar fijne moestuin aangelegd, waar we dit jaar al goed van hebben kunnen oogsten.
 
In de tuin werken we met de natuur mee. Dat betekent dat de natuur zijn gang mag gaan, “tenzij”. Tenzij daar net een pad loopt, bijvoorbeeld, of tenzij de lokale natuur onze aangeplante plantjes dreigt te overwoekeren. En met die instelling gaan we ook de winter in. We zijn nog druk bezig met het vormgeven van de stukken tuin en een deel van het onkruid zal moeten wijken voor nieuwe paadjes, plannen en ideeën; een deel van het onkruid mag deze winter bewust blijven staan om de lokale puttertjes en patrijzenpopulaties niet teleur te stellen als ze zaadjes willen komen eten.
 
De tuin is volop in ontwikkeling, en dat blijft nog wel even zo. We hebben inmiddels een goed werkende composthoop, een theetuin, een prachtige moestuin, we ontdekken waar we zitjes nodig hebben, waar de zon opkomt en waar er schaduw is, welke stukken windbeschutting nodig hebben en waar de kinderen het liefste spelen. We leren de grond goed doorlatend is en waar de ‘lastige’ stukken in de tuin zullen zijn. We leren hoeveel water er eigenlijk in een wadi blijft staan. Het tuinontwerp ontwikkelt zich met ons mee. Over verandering gesproken: deze winter staat er dus nog héél veel verandering op het programma! We kunnen eindelijk bomen planten, struiken (voor de tuin betekent dat een kleine transformatie) en bovendien maakt de gemeente de kralen af zodat we daar dit voorjaar ook écht aan de slag kunnen.
 

Foto 1: mei. Foto 2: juli.