19-6-2022 – Enkele leden van CVEG gingen langs bij ecowijk Lanxmeer. Boudewijn schreef er dit verslag over.
Grote ecowijk met vele facetten
Permanent in ontwikkeling
In 1997 is door initiatiefgroep Stichting EVA in nauwe samenwerking met de gemeente het eerste deel van de huidige ecologische wijk Lanxmeer gebouwd. Destijds ook als voorbeeldproject ondersteund vanuit het rijk. In de opzet zijn verschillende hoven met een combinatie van koop- en huurwoningen ingebed in gezamenlijk groen. Inmiddels is het aantal hoven flink uitgebreid tot 300 huishoudens en ongeveer 1000 bewoners!
Een groep samengesteld uit leden van verschillende initiatiefgroepen, waaronder CVEG, die samen De Beuk (Wageningen) vormen nam deel aan een rondleiding door Lanxmeer.
We zijn ontvangen in de woning van Felix. Hij is 2,5 jaar geleden in Lanxmeer komen wonen en kan ons veel vertellen over de geschiedenis en het huidige Lanxmeer. De focus op duurzaamheid verschilt per bouwperiode en per hof in de wijk. In zijn huis komt de duurzaamheid vooral terug door licht en modulair bouwen. De aannemer, die hier zelf wonde, hechtte minder waarde aan ecologische materialen ontdekte Felix bij een verbouwing. We zijn erg onder de indruk van de verschillende onderwerpen die tot in de puntjes uitgewerkt zijn in Lanxmeer, sommige bij de start en andere later.
Veel facetten van duurzaamheid, ecologie en gezamenlijkheid komen terug in de wijk. Zo beheerd een aparte stichting Terra Bella het gemeenschappelijk groen waar veel fruitbomen en struiken staan. Het eigen warmtebedrijf Thermo Bello voorziet de woningen via een warmtepomp en warmtenet van warm water. De buurtboerderij Caetshage is een verbindende factoor voor veel bewoners in de wijk. Water wordt opgevangen in een cascade van groene daken, wadi’s, bergingsvijvers en een infiltratievijver. Een heliofytenfilter zuiverd al het grijs water uit de wijk. Er is een kleinschalige vrije school en een kinderopvang in de wijk. Ook een woongroep voor ouderen, twee tiny-house dorpjes en verschillende bedrijfsruimten komen we tegen op onze wandeling. Het meest in het oog springen de zeer verschillende woningontwerpen in de wijk, van kaswoningen volledig overdekt met glas, onderlandwoningen juist overdekt met aarde tot houten gevels met sedumdak en een huis volledig bedekt met stro. De gezamenlijke binnentuinen maken een verzorgde indruk en zijn een oase van rust. De wijk is zeer autoluw, sommige straten zijn afgesloten met een hek, alleen toegankelijk met de auto voor bijvoorbeeld uitladen van boodschappen. Ergens anders komen we dan weer een groot overdekt parkeerveld tegen waar de zonnepanelen 9 elektrische auto’s kunnen opladen. Achter elke hoek die we omgaan wacht een nieuwe verassing.
De wijk is permanent in ontwikkeling, zo zijn er nog steeds stukken grond beschikbaar voor ontwikkeling. In het bestemmingsplan zijn veel kernwaarden van de wijk vastgelegd, zo mogen er geen erfafscheidingen zijn en moet elke woning 55m2 mandelige (gezamenlijke) grond hebben. Internationaal geniet Lanxmeer grote bekendheid en er worden veel rondleidingen gegeven. Het is jammer dat er lokaal vanuit Culemborg en Nederland momenteel weinig interesse is in de wijk. Veel onderwerpen die nu wel op de politieke agenda komen zijn er al aangepakt. Er valt dus veel te leren en ervaren in Lanxmeer, bijvoorbeeld op een wandelroute door de wijk, te vinden op www.route.nl. Ook is er veel informatie beschikbaar via www.eva-lanxmeer.nlwww.stichtingterrabella.nlwww.caetshage.orgwww.thermobello.nl .
De werkgroep ‘Brummen’ bestaat uit een gedreven groep enthousiastelingen die een inspirerend voorbeeld willen zijn van duurzaam bouwen en leven in verbinding. Met de plannen voor een ‘Groene Buurtschap’ in Brummen dragen we oplossingen aan om klimaatverandering en uitputting van natuurlijke hulpbronnen tegen te gaan en sociale samenhang te bevorderen, in nauwe samenwerking met onze omgeving. De groep wisselt door de tijd heen van samenstelling, er is een kerngroep die regelmatig bijeenkomt (eens per 3 weken), met een grote kring daaromheen waarmee we eens in de 3 maanden bijeenkomen. Momenteel ligt de gemiddelde leeftijd tussen 50 en 60 jaar. We willen graag alle leeftijden van jong tot oud binnen onze gemeenschap, maar weten ook dat in de pioniersfase vaak jonge mensen en gezinnen ontbreken, die zich gaan melden als het project meer vorm krijgt. Om een goede dynamiek in de gemeenschap te krijgen, zijn nu vooral mannen van harte welkom.
Grond Het initiatief voor de Groene Buurtschap Brummen staat voor de volgende stap, namelijk het vinden en aankopen van grond. Daarvoor benaderen we zoveel mogelijk mensen uit ons netwerk, inclusief gemeenteambtenaren en raadsleden, maar ook bijvoorbeeld de woningstichting die actief is in ons dorp. We hebben contact gezocht met Land van Ons en gaan binnenkort een flyer verspreiden in de omgeving van Brummen onder het motto, je weet nooit hoe een koe een haas vangt. Er zijn bij Brummen veel boerenbedrijven die zijn gestopt of bijna gaan stoppen en wellicht kunnen we onder een ‘rood-voor-groen’-regeling, zoals de gemeente die heeft bedacht, bij een boerderij onze Groene Buurtschap vormgeven.
Verder zijn we momenteel ons projectplan aan het herschrijven, omdat dit nog geënt was op een locatie waarvan inmiddels duidelijk is dat we daar niet terecht kunnen. We verwerken in het nieuwe projectplan ook de SDG’s die wij nastreven met ons initiatief. Meer informatie is te vinden op www.ecowijkbrummen.nl, alhoewel ook deze website binnenkort een opfrisbeurtje krijgt als het projectplan 2.0 klaar is.
Op deze foto van de CLIPS-training zie je in een notendop waar wij voor staan. Een van de ‘gedachten’ die wij bijvoorbeeld hebben over de te bouwen huizen is houtbouw zonder verlijming. Dit zorgt voor een zeer gezond binnenklimaat. Maar ook strobalenbouw is een richting die we onderzoeken. Verder proberen wij zo weinig mogelijk technologie in te zetten voor klimaatneutraal wonen, maar dit juist te zoeken in delen, zo min mogelijk energie gebruiken (passief huis als uitgangspunt) en composttoiletten en een grijswatercircuit te realiseren. Helemaal off grid gaan we niet worden, daarvoor hebben we te veel ‘werkenden’ binnen onze gelederen 😊 dus elektriciteit en een digitale infrastructuur zijn nodig.
Dit is een getekende weergave van een spel dat we deden met de grote kring, om te kijken waar iedereen ‘letterlijk’ staat. We speelden dit spel in een grote ruimte waar iedereen op de ging staan die voor hem of haar goed voelde. Een erg leuke vorm om dit te onderzoeken, die veel onderlinge interactie geeft. Zoals te zien is op de tekening wordt over veel thema’s hetzelfde gedacht, en dat is mooi want betekent consensus binnen de gemeenschap. Maar misschien zijn juist de onderwerpen waar men het verste uit elkaar stond op diverse plekken in het kwadrant het uitdagendst en geven het meeste uitwisseling.